Bazalt Nedir?

BAZALT NEDİR?

Bazalt yer kabuğunun üçte birini oluşturan, lav kökenli bir kaya oluşumudur. Doğada kütle, damar ve akıntı halinde bulunur. Bazalt dünyada en çok bulunan kayaçlardan biri olmasının yanında Ay’da ve Mars’ta da bolca bulunur.

Sertliği ve dayanıklılığı ile bilim insanlarının dikkatini çeken Bazalttan lifler çıkarma fikri ilk olarak Farnsa’da Paul Dhé’den tarafından ortaya atıldı. Bu alada ilk patent ise 1923’de ABD’de patent aldı. Bunu devamında ise hem ABD hem de eski Sovyetler Birliği (SSCB) savunma sanayinde gibi bazalt lif uygulamaları araştırılmaya başlandı.

1960’lı yıllarda ABD ve Sovyetler Birliği’nde eş zamanlı olarak yapılan birçok çalışma sonrası ilk ürünler ortaya çıkarken çalışmalar genellikle gizlilik içinde yürütüldü. Bazaltın sivil kullanımı ise 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra mümkün olabildi. Bu yüzden günümüzde de bazalt araştırmaları, üretimi ve pazarlaması çoğu bir zamanlar Sovyet bloğuyla aynı hizada olan ülkeler tarafından yapılmaktayken son yıllarda yeni yeni bu arenaya özellikle gelişmekte olan ülkeler yoğun ilgi göstermekte…

İyi mekanik niteliklerinin yanında bazalt yüksek kimyevi ve ısıl dengeye sahiptir, sıcaklık, elektrik ve ses yalıtım özellikleri de iyidir. Bazaltın ısı yalıtım yeteneği asbesttin üç katıdır ve bu sebeple yangından korunma amacıyla çok tehlikeli bir madde olan asbestin yerine güvenle kullanılabilir. Bazaltın elektrik yalıtım yeteneği E camından on kat yüksektir.

Bazaltın kimyasal maddelere, özellikle güçlü alkalilere karşı direnci de camdan çok daha yüksektir. Yaklaşık -230°C/700°C aralığındaki uygulamalarda kullanılabilen Bazalt, -60/450°C aralığında kullanılabilen E camına göre daha geniş bir uygulama sıcaklığı aralığında sahiptir.

Bazalt hava ve su ile zehirli bir reaksiyona girmez. Kimyasallarla temas ettiğinde insan sağlığına veya çevreye zarar verebilecek bir kimyasal tepkime oluşmaz.

Bu yönleriyle 21. yüzyılda yapılan AR-GE çalışmaları sonucu bazalt “yüzyılın yeşil endüstriyel malzemesi” olarak anılıyor.

TÜRKİYE’DE BAZALT

Bazalt oldukça bol bulunan bir kayaçtır. Türkiye’de Bazalt üretimi başlıca Diyarbakır, Urfa ve Çorlu illerinde gerçekleştirilmektedir. Kolay bulunur olması da kullanım alanlarını artırmıştır. Granite oranla daha sert ve dayanıklı olmasından dolayı inşaat taşı, parke ve mıcır yapımında uzun yıllardır kullanılmakta.